Synode: de zaak opschudden

07-10-2018

Synode: de zaak opschudden

Volgens paus Franciscus dienen jongeren ‘de zaak op te schudden’, zo vertaal ik het maar in verstaanbaar Nederlands. Daarom heeft hij een bisschoppensynode bijeengeroepen: jongeren, geloof en het onderscheiden van je roeping. Een spannende synode na de recente onthullingen over seksueel misbruik binnen de kerk in een groeiend aantal landen. Expliciet staat deze kwestie niet op de agenda, maar we kunnen er zeker van zijn dat voldoende momenten én ontmoetingen zullen plaatsvinden waarin deze plaag aan bod zal komen. En hebben de jongeren in de presynode van maart 2018 er zelf niet om gevraagd: zero tolerance!

Franciscus van Assisi

De zaak opschudden en dan orde aanbrengen, jongeren en ouderen die samen er voor zorgen dat de kerk in beweging blijft. Eerst wat onrust aanbrengen om het hart vrij te houden voor ingevingen van de Heilige Geest. We zien dat bij de heiligen. Franciscus van Assisi – de heilige die we vandaag gedenken – was er meester in. Net even anders invliegen en wie oren heeft om te horen en ogen om te zien, dat hij hore en zie.

Hoop

De synode is gisteren begonnen. Vol verwachting. En dat is ook meteen de strekking van de homilie bij de opening van de synode gisteren. De hoop doet een appèl op op ons, brengt ons in beweging en maakt dat we breken met het conformisme van ‘zo hebben we het altijd gedaan’. De hoop vraagt ons rechtstreeks de jongeren in de ogen te kijken en ook te zien in welke situaties zij zich bevinden. Hij zei dit ten overstaan van 267 synodevaders’ (waaronder twee bisschoppen uit de Volksrepubliek China), 23 experts en 34 jongeren in de leeftijd van 18 tot 29 jaar. Er zijn 49 toehoorders. Met veel emotie in zijn stem heeft de paus gevraagd om al deze bisschoppen te bemoedigen en welkom te heten. Applaus. Een goed verstaander kan veel opmerken. De eerste intentie van de Voorbeden in de openingseucharistie was in het Chinees: Schenk, Vader, uw Geest van gerechtigheid en waarheid over de leiders opdat zij hun volk leiden naar de ware vrede en zij het leven van iedere mens verdedigen. Andere intenties waren in het Spaans, Arabisch, Portugees en Swahili. Zeven keer is het woord ‘hoop’ in deze homilie gebruikt. De kerk maakt een stormachtige periode door. ‘Hoop’ is zeker gewenst én daadkracht.

Onderscheiden

Zoals bij andere bisschoppensynodes onder deze paus zal in het begin veel naar boven komen. Het onderscheidingsproces (volgens Ignatius) vraagt dat alles naar boven mag komen. Pas dan kun je onderscheiden waar de Geest de kerk leidt. Van een bevriende benedictijner monnik heb ik gehoord dat bij de bisschoppensynode over huwelijk en gezin er een moment was waarop er grote verdeeldheid was. Een aanwezige jezuïet had te doen met zijn medebroeder Franciscus en wilde hem een hart onder de riem steken. ‘Heilige Vader, u zult het wel moeilijk hebben…’ Een grote glimlach kwam op zijn gezicht: ‘Helemaal niet. Pas nu kunnen we gaan onderscheiden.’ Dat is het: onderscheiden waartoe de kerk geroepen wordt…

Joost Jansen is norbertijn van de Abdij van Berne, prior van de abdij, pastoor van de parochie Heilige Augustinus (Berlicum/Middelrode, Dinther, Heeswijk en Loosbroek) en redacteur van Katholiek.nl